161 Yıl Önce Bir Çobanın 'Yapay Zeka Kıyameti' Uyarısı

Yeni Zelandalı bir çobanın, 13 Haziran 1863'te Christchurch'teki The Press gazetesinde yayımlanan mektubu, 'yapay zeka kıyameti' konusundaki endişeleri ortaya koyuyor. Mektup, makinelerin tehlikelerine dair uyarılarda bulunarak, bu teknolojilerin yok edilmesi çağrısında bulunuyor.

Modern bilim kurgu filmlerinin sıkça işlediği 'yapay zeka' kıyameti, aslında 161 yıl önce de halkın aklında önemli bir kaygı olarak yer alıyordu. "Darwin Makineler Arasında" başlıklı mektup, Yapay Zeka Politikası ve Stratejisi Enstitüsü'nden Peter Wildeford tarafından yeniden yayımlandı.

Mektubun yazarı Samuel Butler, yazısını "Cellarius" takma adıyla gazeteye göndermişti. Ünlü biyolog Charles Darwin'in evrim teorisi ile makinelerin hızlı gelişimi arasında doğrudan bir bağ kuran Butler, makinelerin bilinç kazanabileceğini ve nihayetinde insanların yerini alabileceğini öne sürdü.

Butler, "Kendi haleflerimizi kendimiz yaratıyoruz," diyerek, makineleri güçlendirdikçe insan ırkının zeka seviyesinin düşeceğini belirtiyor. Mektupta, "Çağlar sonra kendimizi daha alt bir ırk olarak bulacağız," ifadelerine yer veriliyor.

İlk başta insanlara yardımcı olan "bakıcılar" rolünde görülen makinelerin, zamanla insanlara bağımlı hale geleceği öngörülüyor. Butler, bu durumu insanların evcil hayvanlarıyla olan ilişkilerine benzetiyor; ancak gelecekte makinelerin kontrolü ele geçireceğini savunuyor.

Mektup, makine bilinci, kendini kopyalama ve insanların teknolojik yaratımları üzerindeki kontrolünü kaybetme gibi modern güvenlik endişelerini de öngörüyor. Bu temalar, Isaac Asimov'un "Kaçınılabilir Çatışma" (The Evitable Conflict), Frank Herbert'in "Dune" serisi ve "Matrix" gibi eserlerde önemli bir yer tutuyor.

Ancak Butler, makinelerin insanlara zarar verip vermeyeceği konusunda daha olumlu bir bakış açısına sahip. "Makinelerin de bize nazik davranacağını varsaymak makul. Çünkü onların varlığı, bizim varlığımıza, bizim varlığımız da aşağı hayvanlara ne kadar bağımlı." diyor.